Verkiezingen in Suriname: 25 mei 2025

Op zondag 25 mei 2025 gaan ruim 400.000 Surinamers naar de stembus voor parlementsverkiezingen die als historisch worden beschouwd. Niet alleen vanwege het vernieuwde kiesstelsel, maar ook door de belofte van toekomstige olierijkdom en de balans van vijf jaar presidentschap van Chan Santokhi. Voor de Hindostaanse gemeenschap, zowel in Suriname als in Nederland is dit een moment van grote betekenis.

Een nieuw kiesstelsel: elke stem telt even zwaar
Voor het eerst worden alle 51 zetels in De Nationale Assemblée gekozen via een landelijk evenredig kiesstelsel. Deze hervorming volgt op een uitspraak van het Constitutioneel Hof in 2022, dat het oude districtenstelsel ongrondwettelijk verklaarde vanwege de ongelijke waardering van stemmen. De wijziging beoogt een eerlijker en representatiever parlement.

 

De hoofdrolspelers: VHP versus NDP
De verkiezingsstrijd wordt gedomineerd door de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) van president Chan Santokhi en de Nationale Democratische Partij (NDP), nu onder leiding van Jennifer Geerlings-Simons. De VHP, historisch geworteld in de Hindostaanse gemeenschap, positioneert zich als een multi-etnische partij met een sociaal-democratische inslag. De NDP, opgericht door de in 2024 overleden Dési Bouterse, profileert zich als nationalistisch en claimt brede etnische steun.

Volgens recente peilingen is de race spannend: sommige voorspellen een voorsprong voor de NDP, andere geven de VHP een lichte meerderheid.

 

Chan Santokhi: balans na vijf jaar leiderschap
Bij zijn aantreden in 2020 erfde president Santokhi een land in economische crisis. Onder zijn leiding werd een akkoord gesloten met het Internationaal Monetair Fonds (IMF), wat resulteerde in een hulppakket van $690 miljoen. Dit ging gepaard met strikte bezuinigingsmaatregelen, waaronder het afschaffen van subsidies op basisbehoeften. Hoewel deze maatregelen aanvankelijk tot sociale onrust leidden, daalde de inflatie eind 2024 tot onder de 10%, beter dan de door het IMF voorspelde 15%.

Santokhi heeft ook actief gewerkt aan het versterken van Suriname's internationale positie. In 2021 bracht hij als eerste Surinaamse president sinds 2008 een bezoek aan Nederland, waarmee hij de diplomatieke banden hernieuwde. Daarnaast werd in 2024 een grootschalig olieproject aangekondigd in samenwerking met TotalEnergies en APA Corporation, met een investering van $10 miljard, gericht op de exploitatie van offshore olievelden.

Toch is zijn termijn niet zonder controverse. In 2024 werd hij samen met twee ministers genoemd in een onderzoek naar vermeende verduistering van publieke middelen, wat leidde tot zorgen over transparantie en persvrijheid.

Olie als gamechanger: kansen en zorgen
De ontdekking van aanzienlijke offshore oliereserves, met name het GranMorgu-project geleid door TotalEnergies, werpt een schaduw vooruit op de verkiezingen. De productie, gepland voor 2028, zou Suriname kunnen transformeren tot een regionale olieproducent, vergelijkbaar met buurland Guyana.

Toch ontbreekt het in de campagnes aan concrete plannen voor het beheer van de toekomstige olie-inkomsten. De burgercoalitie BINI bekritiseert het gebrek aan transparantie en waarschuwt dat zonder duidelijke strategieën de olierijkdom eerder verdeeldheid dan voorspoed kan brengen.

Jongeren en diaspora: een nieuwe stem
Jonge kiezers tonen groeiende betrokkenheid. Winston Adaba, jongerenvoorzitter van de partij Broederschap en Eenheid in de Politiek (BEP), pleit voor investeringen in onderwijs, ondernemerschap en cultuur. Hij benadrukt het belang van leiders met visie en integriteit om Suriname vooruit te helpen.

Ook de Surinaamse diaspora, waaronder de gemeenschap in Nederland, volgt de verkiezingen nauwgezet. In april vond in Den Haag een verkiezingsdebat plaats, waarin vertegenwoordigers van diverse partijen hun visie deelden met het publiek, onderstreepend dat de toekomst van Suriname ook buiten de landsgrenzen leeft.

Een cruciaal moment voor Suriname
De verkiezingen van 2025 markeren een keerpunt voor Suriname. Met een nieuw kiesstelsel, de belofte van olierijkdom en een betrokken jongere generatie staat het land op een kruispunt. De keuzes die nu worden gemaakt, zullen de koers van Suriname voor de komende jaren bepalen.

Voor de Hindostaanse gemeenschap, zowel in Suriname als in Nederland, is dit een moment van reflectie en betrokkenheid. De uitkomst van deze verkiezingen zal niet alleen de politieke toekomst van Suriname vormen, maar ook invloed hebben op de positie en participatie van Hindostanen binnen de samenleving.

HLM Redactie