Spreken is zilver zwijgen is goud?

De aanslag in Kashmir op 22 april jl. is aanleiding geweest voor discussies op meerdere social media kanalen. Hindoes over de hele wereld vragen om aandacht voor hetgeen dat zich heeft voorgedaan, zo ook hier in Nederland. Wij willen aandacht voor het feit dat er mensen vermoord zijn alleen vanwege hun religieuze afkomst. Diverse religieuze leiders, zowel Hindoe als Moslim, spreken hun afkeuring uit. De vraag is in hoeverre dat voldoende is?

Nog belangrijker, hoe zorgen we ervoor dat de segregatie (afzondering) tussen bevolkingsgroepen niet groter wordt. De term polarisatie wordt nu vaak genoemd. Als docent binnen het  Hoger Onderwijs, sociale studies, is dit een term die we liever niet te vaak benoemen. Het begrip is beladen en zorgt voor negativiteit en weerstand maar ook voor opstand. Ik pleit ervoor dat we vanaf het begin duidelijk maken dat het gaat om een groep extremisten die dit doet en dat niet iedereen er zo over denkt. Door juist verbinding met elkaar te zoeken en de dialoog met elkaar aan te gaan komen we verder. Gelukkig benadrukt de huidige berichtgeving dit ook. De vraag die hierbij opkomt is hoe komt dat wij, als Hindustaanse Nederlanders van Surinaamse afkomst ons tot voor kort hierover nauwelijks hierover uitlieten? Een nog grotere vraag: wat is nodig is om de eenheid binnen onze gemeenschap wél te realiseren?

Laten we even teruggaan in de tijd. Hindustanen beschikken over een groot adaptief vermogen. Dit blijkt uit diverse wetenschappelijke onderzoeken en is ook zichtbaar. Binnen een tijdbestek van ongeveer 150 jaar hebben wij ons over meerdere continenten, namelijk Azië, Zuid- Amerika en Europa, weten te verplaatsen.

Na de afschaffing van de slavernij in Suriname op 1 juli 1863 besloten de Nederlanders en de Britten om contractarbeiders uit India naar Suriname en omringende landen te halen om op de plantages te werken. Onze voorouders namen, in de hoop op een beter leven, het contract aan of werden in sommige gevallen tegen hun wil in meegenomen. Desondanks besloten zij in een vreemd land, op een ander continent een beter leven na te streven zonder daarbij in opstand of verzet te komen. Ze pasten zich aan en probeerden hun eigen culturele normen en waarden daarin te blenden en waren daarbij respectvol naar het ‘gastland’. Men klampte zich vast dat aan het idee dat het harde werken zich zou belonen. En dat deed het in veel gevallen ook. Men bouwde een goed leven op, wist op te klimmen op de sociale ladder en was niemand tot last. Dit is van generatie op generatie meegegeven en we kunnen hier spreken van een intergenerationele overdracht gestoeld op overleving. Op hun beurt hebben onze (groot)ouders dit ook gedaan toen zij vanuit Suriname naar Nederland emigreerden. Hierbij kregen wij, of in ieder geval ik, ook deze boodschap mee: ‘Ga naar school, doe je best, leer een vak, zorg ervoor dat je een goede baan vindt en leidt een goed leven.’

Doe vooral niet moeilijk en val niet al te veel op, want dat deden we al door onze kleur en gebruiken. We hebben daarbij ook een gevoel voor autoriteit en respect meegekregen voor bijvoorbeeld docenten, leidinggevenden etc. Dat siert ons, maar kan soms ook in ons nadeel werken. We hebben hierdoor als het ware conflictvermijdend gedrag aangeleerd.

De vraag is of dit binnen de huidige samenleving past en of we dit gedrag aan onze kinderen willen meegeven? De samenleving wordt harder, individualistischer. Houden wij ons staande door te zwijgen? Het uitspreken van je mening hoeft namelijk niet perse tot een conflict te leiden. We kunnen ook op een constructieve manier met elkaar een dialoog aan gaan en van ons, de Hindustanen in Nederland, kunnen laten horen. We hebben immers al zo lang gezwegen en voldaan aan de verwachtingen van de maatschappij, waarbij niet altijd hebben laten horen wat voor ons belangrijk is. Hoe mooi zou het zijn als wij bijvoorbeeld ook onze Divali of Eid viering groots kunnen delen met iedereen die daarin geïnteresseerd is? Of dat de Hindustanen die niet in de randstad en de schoolgaande kinderen vrij kunnen zijn zonder ieder jaar volledige tekst en uitleg te geven, omdat het onbekend is. Hoe fijn zou het kunnen zijn om de trots voor je culturele afkomst en religie uit te kunnen dragen, maar ook daarin de westerse elementen die jou dienen te omarmen!

Wij, Hindustanen, zijn van bi-culturele afkomst. Dat houdt dat we een meervoudige culturele achtergrond hebben. Met name voor de jongere generatie, die hun identiteit aan het ontwikkelen zijn. Zij zoeken naar antwoorden wie zij zijn en waar toe zij behoren. Het hebben van rolmodellen is voor hen belangrijk en daarmee ook ‘a sense of belonging’ die zij buitenshuis niet altijd weten te vinden. Als wij ons niet verenigen en niet ons niet uitspreken blijft dit een een lastige zoektocht. We moeten ons zwijgen niet verwarren met het zwijgen van Mahatma Gandhi (1868- 1948). Hij richtte zich op het leven vanuit een filosofie van satya (waarheid) en ahimsa (geweldloosheid). Zijn filosofie is gegrond op de ontwikkeling van het moreel, waarin ethisch verantwoord handelen en leven het principe is. Hij heeft gestreden voor de onafhankelijkheid van India van het Britse regime.

Wij hoeven niet te strijden voor onafhankelijkheid, maar wij kunnen wel van ons laten horen en de Hindustanen in Nederland een stem geven.
Zwijgen gaat verder dan alleen opkomen voor ons Hindustanen als bevolkingsgroep. In mijn volgende artikel zoom ik in op de gevolgen van ‘ons zwijgen’ op het individu.

Cheryl Chotkan

(Cheryl Chotkan is sociologe, docent aan een hogeschool en auteur. Zij streeft ernaar om Hindoestaanse jongeren herkenning en erkenning te geven middels o.a. haar boeken en binnenkort te lanceren podcast Diditalks.)