Bij Bollywood denken de meeste mensen aan Indiase films die ver van de mensen afstaan, die een vluchthaven uit een armoedig of saai bestaan bieden. Het zijn films met extreme uiting van emoties: geluk, romance, verdriet, geweld, noodlot. Het kan niet erger in deze films. De centrale thema’s zijn nog steeds liefde en plicht, vlammende dialogen zijn niet afwezig, maar het zijn vooral de zang en de dans die de jonge generatie aantrekken. Deze films zijn eigenlijk Indiase varianten van musicals. Vroeger had je acteurs die vooral karakterrollen speelden en een hele bioscoop konden laten huilen. Acteurs moeten nu uitblinken in dansen. De inhoud van het verhaal is minder belangrijk. En al moeten de huidige filmsterren meer in hun mars hebben dan hun westerse collega’s (‘huilen’, ‘de clown spelen’, ‘dansen’), het echte acteren is voorbij.
Bollywood is een gigantische industrie. Het bestaat niet alleen uit de productie van films, maar is nauw verweven met industrieën voor de productie van muziek cd’s, video’s en clips, kleding, glossy magazines, dvd’s, sieraden, cosmetica, zang en dans, toerisme, advertenties, muziekinstrumenten, opleidingsinstituten en uitgevers. Bollywood is “cultuur” die wereldwijd wordt gedistribueerd en gretig aftrek vindt, bijvoorbeeld in Aziatische landen zoals Sri Lanka, Indonesië, Singapore, Birma, Maleisië en Afghanistan; in landen die contractarbeid hebben gekend zoals Suriname, Guyana, Trinidad, Jamaica, Mauritius,
Fiji en Zuid-Afrika. Populair ook bij de groeiende groep Indiërs in Engeland, Canada, de VS en Australië. Ook in de noordkust van Afrika, delen van zwart Afrika, het Midden Oosten en zelfs tot in Oost-Europa is Bollywood geen onbekend verschijnsel. Het succes van Bollywood omvat dus niet slechts mensen van Indiase afkomst, maar een groot deel van de wereldbevolking.
Maar Bollywood is meer dan een vermakelijke filmcultuur. De van oorsprong
Indiase gemeenschappen in de verschillende werelddelen vormen een
wereldwijde gemeenschap, een transnationale samenleving, waarin Bollywood een
belangrijke rol speelt. Dvd-clips en liedjes worden via internet moeiteloos gedownload, haast
elk gezin heeft jonge dochters op Indiase dansles, overigens niet gehinderd door de
bijbehorende dure kleding. De jongere generatie Hindostanen eigent zich de Indiase filmcultuur
toe. Bollywood is dus verweven met het dagelijks leven. Niet gek, want het biedt
herkenning en identificatie, trots en eigenwaarde, kortom, culturele identiteit. De verkiezing
van enkele Indiase vrouwen tot beauty queens heeft die trots versterkt. Dat is vooral te
merken aan de spectaculaire toename van allerlei shows en beauty contests waar vrouwelijk
schoon op de voorgrond staat.
De invloed van de bollywoodcultuur gaat verder. De eerste
generatie Hindostanen had nog een sterke band met Suriname, de tweede generatie
oriënteert zich steeds meer op India. Veel Bollywoodcultuur is inmiddels eveneens in
Engeland beschikbaar, dus raken de Hindostaanse Nederlanders georiënteerd op London en
Birmingham. Of op andere landen waar gemeenschappen Indiërs te vinden zijn zoals
Mauritius. Wat zich nu ontwikkelt is een ‘transnationale gemeenschap’ die niet meer bestaat
uit Surinaamse en Nederlandse Hindostanen, maar uit een verspreid wonende global
community. De Bollywoodcultuur is in deze wereldwijde gemeenschapsvorming één van de
belangrijkste bindmiddelen. Zeg nog een keer dat Bollywood commerciële prul is!
Auteur : Prof. Dr. R. Gowricharn
Bron : HLM Hardcopy Magazine 2009